Simon (24) werd in het vierde middelbaar gepest door de meisjes uit zijn klas. Het ging zelfs zo ver dat hij van school is veranderd. Ik had me ingeschreven in een andere school voor een studierichting die beter bij me paste. De klas waarin ik belandde, zag mij niet graag komen. Ik was een indringer die ze liever kwijt waren dan rijk. Aan het begin van het schooljaar leerde ik Delphine kennen, een meisje uit een andere klas. Haar ex-vriend merkte al snel dat er een klik was tussen ons. Hij verspreidde uit jaloezie een roddel over mij. Zo zou ik een meisje van 12 jaar hebben verkracht. Hij had dat gehoord van een vriend. Bijna heel de school geloofde het. Ze keken me aan als het vuil van de straat, terwijl ik niets had gedaan. Na een tijdje is die roddel overgegaan. Ik zou een meisje van 12 jaar hebben verkracht. Bijna heel de school geloofde het. De les werd regelmatig verstoord door een groepje meisjes uit de klas. Onze punten begonnen eronder te lijden, omdat de leerkrachten niet alle leerstof konden behandelen. De leerkrachten gaven waarschuwingen, maar hadden nooit het lef om hen echt te straffen. Ik […]

Vals beschuldigd worden: van incest, fraude of diefstal. Het kan het leven van de beschuldigde van de ene op de andere dag in een nachtmerrie doen veranderen. Via sociale media gaat de onterechte beschuldiging razendsnel rond. Als later onomstotelijk blijkt dat die beschuldiging uit de duim is gezogen, wordt aan dat feit weinig aandacht besteed. Dat is ook het geval na een onterechte vervolging door justitie. Te gast is psychologe Kim Lens. Zij stelt dat onschuldige verdachten later ‘vergeten slachtoffers’ worden. Lens deed onderzoek naar 25 mensen die ten onrechte van een zedenmisdrijf werden verdacht. In Nederland worden jaarlijks ongeveer 1000 mensen vals beschuldigd…. Bekijk het programma vanaf hier https://www.npostart.nl/hollandse-zaken/06-07-2017/POW_03522907

Ontwikkelingen als MeToo en het schandaal rondom The Voice zijn taboedoorbrekend. Slachtoffers durven seksueel misbruik nu eerder te melden, een ontwikkeling die alleen maar toe te juichen valt. Maar een beschuldiging hoeft niet te betekenen dat iemand schuldig ís, benadrukken lezers op ons reactieplatform NUjij regelmatig. En dat is natuurlijk zo. Maar komen onterechte beschuldigingen tegenwoordig dan ook vaker voor? En wat is de impact ervan? Kim van Zijp, voormalig universitair docent en onderzoeker aan Tilburg University, is een van de weinige Nederlandse deskundigen die onderzoek heeft gedaan naar valse misbruikbeschuldigingen. Ze kent geen aanwijzingen dat de taboedoorbrekende ontwikkelingen ook leiden tot meer valse beschuldigingen. Wel kunnen hernieuwde opvattingen over ongewenst gedrag leiden tot meer meldingen of aangiften, vertelt ze aan NU.nl. “We zijn het onderwerp aan het belichten vanuit verschillende hoeken van de samenleving. En hiermee ook opnieuw met elkaar aan het bepalen wat wel en niet toelaatbaar of wenselijk is”, zegt Van Zijp. “In die zin is het mogelijk dat er nu eerder dan voorheen melding of aangifte wordt gedaan van een gebeurtenis waarbij dat eerder niet het geval zou zijn. Dat heeft dan niets te maken met de intenties van het slachtoffer, maar met het herdefiniëren van […]

De #metoo-beweging confronteert vermeende daders publiekelijk met hun vermeende wangedrag. Beschuldigden worstelen met de vraag hoe te reageren op zulke beschuldigingen. Wat kan sociaalpsychologisch onderzoek over vertrouwen en vergiffenis ons leren over de do’s en don’ts van hun reacties? De opkomst van de sociale media biedt slachtoffers nieuwe manieren om wangedrag aan de kaak te stellen. Het meest spraakmakende voorbeeld hiervan is de #MeToo–beweging, waarbij slachtoffers van seksueel ontoelaatbaar gedrag de vermeende dader (vaak een beroemdheid of machtige persoon) via sociale media publiekelijk aanspreken op hun gedrag. Anders dan bij een rechtszaak wordt het geschil in het openbaar uitgevochten, gevolgd door miljoenen toeschouwers, en (meestal) zonder rechtstreeks bewijs. Deze kenmerken maken #MeToo bij uitstek interessant voor psychologen. Een van de interessantste onderwerpen is de reactie van de vermeende dader. Hoe reageren zij op zulke beschuldigingen? En welk effect dat heeft dat, zowel op het slachtoffer als op het publiek? In deze bijdrage bekijken we deze vragen vanuit de literatuur over vertrouwen (Kim, Dirks, & Cooper, 2009; Rousseau, Sitkin, Burt, & Camerer, 1998) en vergiffenis (McCullough, 2001), aan de hand van een paar opmerkelijke voorbeelden. De psychologie van vertrouwen Wanneer iemand beschuldigd wordt van wangedrag is ons geloof in zulke beschuldigingen […]

Schrijfster Griet Op de Beeck had al een lange tijd het gevoel dat er iets niet goed was, vertelde ze deze week aan tafel bij De Wereld Draait Door. Dankzij therapie vond ze eindelijk de oorzaak van haar ‘gitzwarte, donkere gevoelens’: ze is als kind misbruikt door haar vader. Een aangrijpend verhaal, maar ook een verhaal dat vragen oproept. Sociaal psycholoog Kim Lens (Tilburg University) legt uit waarom het belangrijk is dat we de betrouwbaarheid van ‘hervonden’ herinneringen in twijfel trekken. Toen haar vader stierf, vertelde Griet Op de Beeck dinsdagavond aan Matthijs van Nieuwkerk, had ze moeite zijn hand vast te houden. Alles in haar lichaam verzette zich daartegen. Later barstte ze in huilen uit op de gang van het ziekenhuis waar haar vader lag. Destijds begreep Op de Beeck niet waarom ze zich zo voelde. Nu, na intensieve therapie, ziet ze het als ‘een indicatie’ van wat haar als jong meisje is overkomen. Zo zijn er nog veel meer indicaties die het misbruik aannemelijk maken. Tijdens haar therapiesessies heeft Op de Beeck een lijst samengesteld van 107 ‘secundaire bewijzen’, die allemaal in dezelfde richting wijzen: tussen haar vijfde en negende jaar is ze misbruikt door haar vader. Directe […]