Degenen die te maken hebben gehad met een onterechte beschuldiging van seksueel misbruik van kinderen zullen weten hoe kwetsend het is om de vaak herhaalde verklaring te horen: ‘valse beschuldigingen zijn uiterst zeldzaam’. Dit lijkt de automatische reactie te zijn wanneer een valse beschuldiging van aanranding aan het licht komt. Het is ongetwijfeld de bedoeling om echte slachtoffers gerust te stellen dat hun klacht serieus zal worden genomen en dat er niet automatisch van wordt uitgegaan dat ze liegen.
Deze week kwam de belediging bij de blessure. De Telegraph meldde dat Alison Saunders in het BBC Today-programma zei dat ze niet geloofde dat er iemand in de gevangenis zat die ten onrechte is veroordeeld omdat er geen bewijsmateriaal is vrijgegeven. Opnieuw zei ze volgens de Telegraaf over de passende mate van onderzoek naar seksueel geweld: ‘Als mensen elkaar een dag kennen, kun je misschien die dag of wellicht een dag erna de teksten onderling bekijken.’ . . maar je zou en zou niet kunnen zonder een enorme hoeveelheid bronnen, een telefoon volledig downloaden en alles doorzoeken”.
Laten we deze beweringen een voor een behandelen. Ten eerste is de bewering dat valse beschuldigingen uiterst zeldzaam zijn op zijn minst twijfelachtig. De afgelopen maand zijn er vier gevallen geweest waarin informatie die de zaak voor de aanklager op fatale wijze ondermijnde, pas op het laatste moment beschikbaar kwam en zij ten onrechte beschuldigd leken te zijn. Dit zijn de levens van vier mensen die ernstig zijn beschadigd door de publiciteit en de gevolgen die onvermijdelijk voortvloeien uit de beschuldiging van aanranding of verkrachting. Nu is door de CPS onthuld dat er in 2017, naast deze zaken, nog eens dertien vervolgingen wegens verkrachting plaatsvonden, die kort voordat ze voor de rechter kwamen, werden stopgezet.
Een collega uit een andere groep die de valselijk beschuldigde steunt, heeft een dossier bijgehouden en alleen al in 2017 waren er meer dan 240 onrechtmatige beschuldigingen van kindermisbruik en aanranding. De lijst met valse beschuldigingen in 2017 is hier beschikbaar. Het is triest om te lezen. Daarin zijn de dertien opgenomen die ten onrechte werden beschuldigd van het downloaden van kinderporno vanwege “typografische fouten” bij het verbinden van IP-adressen (gebruikt om een computer te traceren die dergelijk materiaal downloadt) met de juiste persoon. 120 personen die bij dezelfde organisatie bekend waren, konden in dit document niet worden genoemd vanwege hun wens anoniem te blijven. Deze geregistreerde gevallen vormen mogelijk het topje van de ijsberg. Niet iedereen die wordt gearresteerd, wordt aangeklaagd. We zullen nooit weten hoeveel van deze mensen daadwerkelijk onschuldig zijn, maar het is onze ervaring dat sommige van de gearresteerden en niet aangeklaagden zowel feitelijk als juridisch onschuldig zijn.
Sir Richard Henriques ging in zijn rapport over Operatie Midland in op de kwestie van valse beschuldigingen van seksueel misbruik van kinderen . In paragraaf 1:37 citeert hij de recensie van Dame Elish waarin zij de ‘valse berichtgeving over seksueel geweld’ probeerde te analyseren. Ze bekeek 299 gevallen en identificeerde er 36 (12%) als vals op basis van een brede definitie en 9 gevallen (3%) op basis van een enge definitie. Zoals Sir Richard opmerkte: het maakt niet uit welke definitie van een valse beschuldiging wordt gebruikt, ‘vanuit het perspectief van een onschuldige verdachte is de definitie niet relevant’. Dame Elish raadpleegde ook focusgroepen van ‘eerstehulpfunctionarissen’ en ontdekte dat zij geloofden dat er een hoog niveau aan valse beschuldigingen was. Verderop in hetzelfde rapport wordt in sectie 1:41 beschreven hoe tijdens Operatie Fairbank ‘de SIO opmerkte dat de overgrote meerderheid van de 400 klachten ongegrond was.
Zeldzaam is niet hetzelfde als onbelangrijk
Zelfs als onrechtmatige beschuldigingen uiterst zeldzaam zouden zijn, wat niet het geval is, zou dat niet betekenen dat ze genegeerd kunnen worden. Als een arts u niet zou behandelen voor een uiterst zeldzame ziekte, zou u zich terecht van streek voelen. Het lijden van de ten onrechte beschuldigde kan zo ernstig en langdurig zijn als een ernstige ziekte. Lees het onderzoek van The Oxford University ‘The Impact of Being Wrongly Accused of Abuse in Occupations of Trust: Victim’s Voices ‘ als je twijfelt.
De bewering van Alison Saunders dat niemand in de gevangenis zit omdat er geen bewijsmateriaal openbaar is gemaakt, is ongelooflijk optimistisch. Dit geloof berust op de veronderstelling dat menselijke fouten onmogelijk zijn en dat gerechtelijke dwalingen nooit voorkomen. Het feit dat er sprake is van menselijke fouten verklaart de noodzaak van de Criminal Cases Review Commission en het Hof van Beroep. Bovendien is het de ervaring van FACT-leden dat het uiterst moeilijk kan zijn om openbaarmaking van bewijsmateriaal te verkrijgen dat hun verdediging zou kunnen helpen.
Ten slotte is Alison Saunders van mening dat de politie niet grondig telefoongegevens en sociale media hoeft te doorzoeken als onderdeel van een onderzoek naar seksueel geweld. De heer Makele , die bijna naar de gevangenis werd gestuurd omdat er essentieel bewijsmateriaal op zijn telefoon stond dat niet was onderzocht, zou het daar niet mee eens zijn. Dat geldt ook voor Liam Allen en Isaac Itiary , die ook werden gered door op het laatste moment openbaarmaking van telefonisch bewijsmateriaal.
De enige manier om een onderzoek uit te voeren
Er bestaan onterechte beschuldigingen en deze zijn niet ‘extreem zeldzaam’. De politie zou het publiek moeten vertellen ‘als u een klacht indient, zullen wij deze zeer serieus behandelen en deze grondig onderzoeken (cursivering van mij) zonder angst of gunst’, om de woorden van Sir Richard Henriques te gebruiken en de instructie aan de politie om ‘te geloven dat het slachtoffer rekening’ moet stoppen. Dit staat allemaal in het rapport van Sir Richard aan de Metropolitan Police dat ruim een jaar geleden is opgesteld, en het wordt tijd dat het volledig wordt geïmplementeerd. Tot die tijd kan niemand er zeker van zijn dat hij of zij niet ten onrechte zal worden veroordeeld voor aanranding.
In het eerste hoofdstuk van haar uitstekende boek ‘Wrongful Allegations of Sexual and Child Abuse’ doet redacteur Ros Burnett moeite om haar gebruik van de term ‘onrechtmatige beschuldiging’ in plaats van ‘valse beschuldiging’ uit te leggen.
Het woord ‘vals’ kan in deze context gemakkelijk worden gezien als een karakteraanval op de persoon die de beschuldiging uit. Het kan impliceren dat de klager opzettelijk liegt en kan elke nuttige discussie over dit onderwerp onmiddellijk beëindigen. “Onrechtmatige beschuldigingen” omvatten beschuldigingen die vals zijn, maar ten onrechte zijn geuit, maar ook beschuldigingen die opzettelijke verzinsels of verdraaiingen van de waarheid zijn.
Er zijn veel soorten onrechtmatige beschuldigingen
In feite zijn er veel manieren waarop onterechte beschuldigingen kunnen voorkomen, en professor Felicity Goodyear-Smith bespreekt dit later in het boek.
Professor Goodyear-Smith verdeelt onrechtmatige beschuldigingen in beschuldigingen die opzettelijke leugens of verdraaiingen van de waarheid zijn, beschuldigingen die gedeeltelijk waar zijn en beschuldigingen die oprecht worden geloofd maar onwaar zijn.
De vraag rijst onvermijdelijk: waarom zou iemand opzettelijk een verhaal over seksueel misbruik verzinnen? Helaas zijn er gevallen bekend waarin mensen opzettelijk logen. Sommigen verzonnen een verhaal om de ontrouw aan een partner uit te leggen, of om een onverklaarbare afwezigheid te compenseren, of een onverwachte zwangerschap of zelfs om onder de examens op school uit te komen. Leraren zijn bijzonder kwetsbaar als leerlingen uit wraak valse beschuldigingen uiten. Een ander motief is het verkrijgen van sympathie of aandacht. Slachtoffer zijn kan een aantrekkelijke rol zijn, vooral voor iemand die een moeilijk leven heeft gehad. Een andere belangrijke factor van de afgelopen jaren is financieel gewin. Lees het artikel van Dominic Lawson in de Times over dit specifieke motief. Eén advocatenkantoor heeft reclame gemaakt voor hun diensten in gevangenissen, en een no-win-no-fee-regeling kan voor sommigen een te grote verleiding zijn.
Sommige onterechte beschuldigingen kunnen gedeeltelijk waar zijn. Er kan bijvoorbeeld een misdrijf zijn gepleegd, maar het slachtoffer identificeert de dader verkeerd, of er kan een gebeurtenis hebben plaatsgevonden die door de klager verkeerd is geïnterpreteerd en die in feite geen misdrijf is, bijvoorbeeld tijdens de gezondheidszorg.
Herinneringen kunnen onbetrouwbaar zijn
De moeilijkste situatie om te begrijpen is die waarin een klager oprecht gelooft dat er iets is gebeurd wat niet het geval is. Hoe kan dit mogelijk zijn? Helaas werken onze herinneringen niet zoals videorecorders.
Ik werd hieraan herinnerd toen ik een oude vriend ontmoette die ik al veertig jaar niet meer had gezien. Hij vertelde tot in detail een verhaal waarbij ik de hoofdpersoon was. Vreemd genoeg had ik een herinnering aan precies hetzelfde verhaal, maar hij was de hoofdpersoon. Eén van ons had het mis, en dat moet hij natuurlijk zijn geweest!
Er zijn echter ernstiger problemen met het geheugen. Dr. Julia Shaw beschrijft in haar boek “The Memory Illusion” het concept van sociale besmetting van het geheugen, de manier waarop mensen de herinnering van iemand anders aan hun leven in hun eigen herinneringen opnemen. Dit kan een bijzonder risico vormen voor degenen die vele jaren samen in een verzorgingshuis hebben gewoond, van wie sommigen echte slachtoffers kunnen zijn geweest. De verhalen van de echte slachtoffers zouden de herinneringen kunnen besmetten van degenen die niet zijn misbruikt. Een ander gevaar vloeit voort uit de pogingen van psychotherapeuten om herinneringen te ‘herhalen’ die verdrongen zouden zijn. Deze techniek is grotendeels in diskrediet gebracht, maar het idee dat herinneringen die door deze therapie worden ‘hersteld’ altijd accuraat zijn, leeft voort in de populaire verbeelding. Veel mensen zijn beschadigd door onrechtmatige beschuldigingen als gevolg van ‘herstelde herinneringen’; Chris French, hoogleraar psychologie aan Goldsmith’s College in Londen, beschrijft de verwoesting die gezinnen voelen die hierdoor worden getroffen.
Er is meer onderwijs nodig over de betrouwbaarheid van het geheugen
Helaas is het nu voor een jury mogelijk om een verdachte schuldig te verklaren zonder dat daarvoor enige bevestiging nodig is. Gezien het feit dat oprecht geloofde maar onterechte beschuldigingen kunnen voorkomen, is het risico op een gerechtelijke dwaling duidelijk. Chris French en James Ost schreven een hoofdstuk in Wrongful Beschuldigingen van kinder- en seksueel misbruik waarin ze het onderzoek naar de opvattingen over de herinnering van de advocatuur en het publiek bespraken. De conclusie was beangstigend. Zowel juridische professionals als het grote publiek hadden veel ernstige misvattingen over de manier waarop het geheugen werkt. Hoewel er goed empirisch bewijsmateriaal is dat zorgvuldig is verzameld door geheugenexperts, is het niet overgenomen door degenen die het het meest nodig hebben.
Dus wat kunnen we concluderen? Er zijn veel manieren waarop onterechte beschuldigingen kunnen voorkomen, en deze zijn niet allemaal te wijten aan kwade bedoelingen. Als we dit begrijpen, kunnen de pleitbezorgers van degenen die seksueel zijn misbruikt en degenen die onterecht zijn beschuldigd, enigszins met elkaar worden verzoend. Beiden willen hetzelfde: ervoor zorgen dat de schuldigen worden veroordeeld en de onschuldigen niet. Het allerbelangrijkste is dat jury’s en de advocatuur dringend op de hoogte moeten worden gehouden van de nieuwste resultaten van onderzoek naar het geheugen en de manier waarop dit de betrouwbaarheid van getuigenbewijs kan beïnvloeden.
Bronnen
https://factuk.org/resources/why-false-or-wrongful-allegations-happen/
https://factuk.org/2018/01/22/wrongful-allegations-of-sexual-abuse-are-not-extremely-rare/